У Чавускім раёне адкрылі памятны знак у гонар герояў, якія загінулі на Проні

У Чавускім раёне ля вёскі Дрануха адкрылі памятны знак у гонар загінуўшых у гады Вялікай Айчыннай вайны. Сярод прысутных - кіраўніцтва Магілёўскага аблвыканкама, Чавускага райвыканкама, прадстаўнікі грамадскасці, ветэранскіх арганізацый, пошукавікі, мясцовае насельніцтва.

У жыхаркі Чавус Браніславы Клімавай асаблівая нагода прыехаць сюды з кветкамі. Дзіця вайны, яна нарадзілася 12 ліпеня 1941 гады. А калі ёй споўнілася два гады і тры месяцы, сям'я атрымала пахаванку - на бацьку.

- Ніколі не забуду той дзень. Усе жанчыны плакалі, і я разам з імі. Бацька загінуў тут, на беразе Проні, 26 кастрычніка 1943 года. А разам з ім - сотні, тысячы тых, хто абараняў Радзіму, - кажа Браніслава Вікенцьеўна. - Вайна закранула кожную сям'ю. Я страціла не толькі бацьку. Брат памёр ад дыфтэрыі, сястра - ад коклюшу. На акупаванай фашыстамі тэрыторыі не было лекаў... Вельмі цяжкі быў час, як і пасляваенны, - па сабе ведаю, якое гэта расці без бацькі, без моцнай мужчынскай падтрымкі. Памятаць аб франтавіках-героях, аб мірных людзях, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, гаварыць пра гэта, адкрываць у іх гонар помнікі - трэба. Каб выхаваць патрыятызм у маладога пакалення. Каб маладыя людзі не забываліся, якім коштам заваявана шчасце жыць пад мірным небам. Каб любілі і бераглі сваю зямлю, працай памнажалі яе багацці.

Аб значнасці захавання памяці аб подзвігу народа ў Вялікай Айчыннай вайне, аб тым, што гістарычная памяць звязвае пакаленні, і разважалі сёння нашчадкі герояў, якія сталі ініцыятарамі з'яўлення памятнага знака, сродкі на які выдзелілі абласны бюджэт і жыхары Чавускага раёна.

Аб неабходнасці з'яўлення на гэтым месцы маштабнага мемарыяла шмат гадоў гаварылі і пошукавікі.

– Мы ішлі да гэтага доўга, па сутнасці, трыццаць гадоў - менавіта столькі сёлета спаўняецца нашаму клубу. А пачалося ўсё ў верасні 1994-га, калі мы адправіліся на першую ў Чавускім раёне Вахту Памяці. Праходзіла яна на месцы, якое ўвайшло ў гісторыю як Прылёпаўскі плацдарм – ля Прылёпаўкі і вёскі Кузьмінічы, якая 11 разоў пераходзіла з рук у рукі, паводле афіцыйных звестак, нашых загінула 20 тысяч. Насамрэч - нашмат больш, - удакладняе кіраўнік Магілёўскага гісторыка-патрыятычнага клуба «Вікру» Мікалай Барысенка. - З тых часоў і ўзнімалі пытанне аб тым, што неабходна ўвекавечыць гэтае месца. У пачатку 2000-х па нашай ініцыятыве першы памятны знак на беразе Проні з'явіўся - яго выраб прафінансаваў райвыканкам. Там ён неабходны, але мы працягвалі казаць аб тым, што дзясяткі тысяч загінуўшых на Проні салдат патрабуюць больш фундаментальнага помніка - суразмернага маштабам ваенных аперацый і страт. І вось з'явіўся гэты помнік на абочыне трасы Магілёў - Чавусы - Чэрыкаў - Касцюковічы, непадалёк ад вёскі Дрануха. Тут у 2017 годзе ўстаноўлены першы ў краіне памятны знак штрафнікам. Тут у красавіку заклалі парк з 80 вёсак - у гонар 80-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Гэта значыць, па сутнасці, гэтае месца ўжо набывае рысы мемарыяльнага комплексу. Кожны які праязджае, а дарога ажыўленая, па ёй рухаецца шмат аўтамабіляў з расійскімі нумарамі, зможа сюды загарнуць, акунуцца ў гісторыю. Пераважная большасць дывізій, што стаялі на Проні ў 1943-1944 гадах, былі расійскага фармавання. Судзячы па тым, што ў каменя ў гонар штрафнікоў заўсёды ляжаць жывыя кветкі, месца будзе карыстацца папулярнасцю, а значыць - памяць будзе жыць у стагоддзях.

СБ, фота БЕЛТА